برخی به دنبال انقلابی‌زدایی در حوزه هستند/ حوزه علمیه در اقتصاد مقاومتی نقش‌آفرین باشد
به گزارش خبرگزاری رسا، رهبر معظم انقلاب در آخرین روزهای سال 94 بود که در دیدار با اعضای مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم نسبت به برخی تلاشها برای انقلاب زدایی از حوزه های علمیه هشدار داده و تأکید کردند: حوزه علمیه قم باید همچنان یک «حوزه انقلابی و مهد انقلاب» باقی بماند و رسیدن به این هدف نیازمند اندیشه، تدبیر و برنامه ریزی دقیق است.
ایشان با بیان اینکه دو جریان دانشگاه و حوزه در شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی تأثیرگذاری آشکار داشتند افزودند: مبارزات دانشجویی در ایران، چه در دوره مبارزات اسلامی و چه قبل از آن هم وجود داشت اما مبارزات دانشجویی بدلیل دامنه محدود تأثیرگذاری آن هیچگاه به یک تحول و انقلاب در کشور منتهی نشد.
آیت الله خامنه ای تأثیرگذاری حرکت و مبارزه دانشگاهی در پیروزی انقلاب اسلامی را به دلیل حضور عامل اصلی یعنی مبارزات روحانیت دانستند و خاطرنشان کردند: ما قدردان مبارزات دانشجویان هستیم اما اگر این مبارزات بدون حضور مبارزات روحانیت بود، قطعاً به همان محیط دانشگاه محدود می شد و به اتمام می رسید.
رهبر انقلاب اسلامی، «فراگیر بودن و تأثیرگذاری» را دو ویژگی حرکت روحانیت در انقلاب اسلامی برشمردند و افزودند: حوزه علمیه قم از دو بخش «مرجعیت و طلاب» تشکیل شده است که امام (ره) به عنوان بخش مرجعیت، اعلامیه می دادند و سخنرانی می کردند اما آن بخشی که سخنان و دیدگاههای امام (ره) را به عمق جامعه و تا دور دست ترین مناطق رساند، روحانیت و طلاب بودند.
حضرت آیت الله خامنه ای تأکید کردند: اگر حوزه علمیه قم نبود، حرکت امام (ره) شاید به موفقیت نمی رسید و این، نشان دهنده نقش حوزه علمیه قم در شکل گیری و استمرار انقلاب اسلامی است.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه حلقه واسط میان امام (ره) و شکل گیری انقلاب اسلامی، حوزه علمیه قم بود، خاطرنشان کردند: با توجه به نقش ممتاز و بی بدیل حوزه علمیه قم در پیروزی انقلاب اسلامی، اکنون انگیزه ها و طرح هایی برای «انقلاب زدایی» از حوزه علمیه وجود دارد.
حضرت آیت الله خامنه ای گفتند: اگر بخواهیم نظام اسلامی همچنان «اسلامی و انقلابی» بماند باید حوزه علمیه، «انقلابی» بماند زیرا اگر حوزه علمیه انقلابی نماند، نظام در خطر «انحراف از انقلاب» قرار خواهد گرفت.
ایشان با تأکید بر اینکه باید از هرگونه تلاشی برای «انقلاب زدایی» از حوزه های علمیه احساس خطر کرد، افزودند: باید با فکر و تدبیر و برنامه ریزی حکمت آمیز، با این خطر مقابله کرد تا حوزه علمیه قم همواره یک حوزه انقلابی و مهد انقلاب باقی بماند و بینش و حرکت انقلابی در آن توسعه یابد.
همچنین رهبر معظم انقلاب در بیشتر دیدارهای خود نسبت به خظر نفوذ در بین جریان‌های دانشگاهی و حوزوی هشدار دادند که این عوامل سبب شد تا با حجت‌الاسلام والمسلمین رضایی مهر مدیر مرکز پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم همکلام شویم تا با خطرات نفوذ و راه‌های مقابله با این خطرها بیشتر آشنا شویم.
حجت الاسلام و المسلمین رضایی‌مهر در سال 1344 در شهرستان دزفـول متولد و پس از اتمام دوره متوسـطه و اخذ دیپلم وارد حوزه علمیه دزفول شد و تا سال 1370 دروس مقدمات و سطح (اتمام کفایتین) را در کنار تدریس پیوسته در مقاطع مختلف و برخی مسىؤلیت‌های رسمی و غیررسمی حوزوی به انجـام رساند
وی در سـال 1382 در دوره تخصصي کلام اسـلامی فارغ التحصیل و موفق به اخـذ مدرک سطح چهار (دكتري) کلام اسلامی با رتبه عالی شد.
حجت الاسلام و المسلمین رضایی‌مهر در سال‌هاي متمادی به تدريس سطوح مختلف، در موضـوعاتي از قبيل ادبيات، منـطق، فقـه، اصـول، كلام، فلسـفه، اديـان اشـتغال داشـته و دارنـد، مدیریت حـوزه علمیـه، مدیریت گروه بررسی مطبوعات مرکـز مطالعـات و پژوهش‌هاي فرهنـگي حـوزه علمیه قـم، نمایندگي طلاب و فضلاي شهرستان هاي دزفول و شوشتر، ریاست مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات حوزه علمیه قم در سوابق مديريتي وی قرار دارد.
همچنین از آثار و تالیفات این استاد حوزه علمیه قم می‌توان به 5 عنوان کتاب و بیش از 60 مقاله در موضوعاتي از قبيل فقه، کلام، سیره علمي، سـیاسی و اجتـماعی ائمه هدی علیهم السلام، اندیشه سیاسی اسلام و انقلاب اسلامی اشاره کرد.
این نوشتار حاصل گفت و گوی خبرنگار خبرگزاری رسا با ایشان است که تقدیم خوانندگان محترم رسا می شود.
رسا - یکی از موضوعاتی که رهبر معظم انقلاب تأکید داشتند و حتی در دیدار با طلاب هم از تأکید بر این موضوع غافل نبودند حفظ روحیه انقلابی در جامعه وبویِژه حوزه های علمیه و نقش طلاب در این راستا است.
در ابتدا تعریفی از حوزه انقلابی واهمیت حفظ این روحیه در جامعه و حوزه های علمیه بیان کنید و حوزه‌ها چه نقشی می‌توانند در ترویج روحیه انقلابی ایفا کنند؟
بسم الله الرحمان رحیم - جمعی خدمت ایشان رسیدند بنده هم توفیق حضور داشتم ، اینکه چرا این بحث در جمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم مطرح شد نکته‌ای دارد و آن حضور نمایندگان طلاب در بدنه طلاب حوزه علمیه و ارتباط نزدیک آنها با طلبه هاست و این مطلب از فرمایشات ایشان استفاده می‌شود ایشان فرمودند که چون نمایندگان طلاب در بدنه طلاب حضور دارند، راحت می‌توانند با آنها ارتباط برقرار کنند و می‌توانند این بحث را مطرح کنند، وقتی این قضیه به درون طلاب رفت،قهراً جامعه طلاب از طریق نمایندگانشان این مطالب را درک خواهند کرد و این موضوع اثر بخشی آن را افزایش خواهد داد.
* برخی در حوزه روالی در پیش گرفتند که روحیه انقلابی با آن عجین نباشد
یکی از علل طرح این بحث آن هم در جمع نمایندگان طلاب وجود برخی جریانات سکولار نسبت به روند حوزه البته ما ضد انقلاب صریح نداریم، یعنی کسی در حوزه نیست که صراحتاً بگوید که من ضد انقلاب هستم اما افرادی در حوزه هستند که شاید بدشان نیاید که حوزه به سمتی برود که با روحیه انقلابی خیلی عجین نباشد.
لذا این موضوعات باعث شد که این بحث طرح شود و ایشان این مطلب را فرمودند که حوزه هم انقلابی باشد و هم انقلابی بماند؛ البته انقلابی بودن و ماندن باید کالبد شکافی بشود که یعنی چه، دراینجا خیلی کار کارشناسی نظری و تئوری هست که باید مرحله عمل بر طبق آن رقم بخورد.
* در حوزه انقلابی، سکولار مسلکی جایی ندارد
اکنون انقلابی بودن به این است که با آرمان‌های انقلاب حرکت کنیم، انقلابی بودن یعنی اینکه بدنه حوزه در مسیر آرمان‌های انقلابی حرکت کند یعنی کسالت روحی کنار گذاشته شود، سکولار مسلکی کنار گذاشته شود، اما اینکه کسی بگوید من طلبه چه کار دارم به انقلاب و نظام اسلامی؛ این روحیه انقلابی نیست؛ خطر این قضیه این است که به قول ایشان، آمریکا، استکبار، استعمار، صهیونیسم با حوزه علمیه غیر انقلابی مشکلی ندارند؛ شما یک حوزه علمیه داشته باشید که کاری به انقلاب نداشته باشد، اصلاً دشمن به آن کاری ندارد، تشکر هم می‌کند، نکته تنازع و نزاع این‌ها این است که حوزه انقلابی را بردارید؛خوب وقتی مخالفند ؛ لذا در این راستا است که رهبر معظم انقلاب فرمودند که حوزه باید انقلابی بماند، دشمنان مخالف حوزه انقلابی اند پس انقلابی ماندن حوزه مسیر صحیح و غیر قابل اهمال و اغفال است.
* حوزه انقلابی عامل بقا نظام خواهد بود
امام خمینی(ره) که بنیانگذار جمهوری اسلامی بودند انقلاب اسلامی را از حوزه شروع کردند، در این حرکت یک طرف مرجعیت بود و یک طرف مردم بودنو طلبه‌ها و سایر اقشار مردم و این حرکت انقلابی حوزه علمیه، نتیجه‌اش برقراری نظام اسلامی شد، پس نظام اسلامی مسبب حوزه انقلابی است، حوزه انقلابی سبب می‌شود و نظام اسلامی مسبب و معلول آن و حکما هم گفته اند که معلول همانطور که در حدوثش نیاز به علت دارد در بقایش هم نیاز به همان علت دارد؛ پس نظام اسلامی همانطور که در حدوث و ایجادش نیاز به حوزه علمیه انقلابی داشت در بقای خود هم نیازمند حوزه انقلابی است.
این است که معظم له بر ضرورت انقلابی بودن حوزه و انقلابی ماندن حوزه تاکید کردند
رسا - حضرت آقا در دیدارهای خود بر بحث نفوذ تأکید داشتند؛ درجمع دانشگاهیان نسبت به نفوذ علمی، در سیاسیون نفوذ سیاسی و در جمع حوزویان نفوذ فرهنگی را مطرح کرده و هشدار دادند، آیا فکر می‌کنید که نفوذ فرهنگی تنها به بحث سکولار ختم می‌شود؟ تعریفی از نفوذ فرهنگی بیان کنید و راهکاری که حوزه باید برای مقابله با این نفوذ در پیش گیرد را نیز بیان کنید؟
نفوذ یعنی ورود مرموز در یک ساختار، حالا گاهی نفوذ فرهنگی است، گاهی نفوذ نظامی ، گاهی اقتصادی وخلاصه این می‌تواند نفوذ صور مختلف داشته باشد.
نفوذ فرهنگی یعنی ورود مرموز و مشکوک و مخرب در ساختار یک فرهنگ ،نفوذ در فرهنگ دینی این است که دشمن طوری وارد شود که معمولاً انسان متوجه هم نمی‌شود، طوری وارد می‌شود که خود به خود آن آرمان‌ها و آموزه‌های دینی و بازخوردهای آموزه‌های دینی استحاله شود، یعنی اگر تا به حال حجاب برای یک خانم ایرانی اینقدر مهم بود که آشکار شدن یک تار مویش را قبیح می‌دانست ، نفوذ و کارکرد آن در این مورد این است که دیگر قبحی برای آن قائل نباشد.
پس نفوذ در فرهنگ دینی یعنی طوری دشمن وارد شود که شخص متدین از عقاید خود به گونه ای منحرف شود که متلفت به انحراف خود هم نباشد و چه بسا بر انحراف پافشاری و اصرار کند و آن را یک باور ارزشی تلقی نماید و از آن دفاع کند در همه حوزه‌های دیگر هم قضیه همین است نفوذ در مباحث اعتقادی همینطور است در مباحث فرهنگی همینطور و خلاصه در مسائل و حوزه‌های متعدد نفوذ می‌تواند اثر گزار باشد.
* نفوذ گاهی از طریق همنشینانت رخ می‌دهد
منتهاما باید ببینم در جامعه ما چه چیز ارزش است؟ ارزشها را به درستی بشناسیم و از آنها در مقابل نفوذ دشمن حفاظت کنیم در همین راستا مثلا احیای شعائر الهی امری ارزشی است و باید با شناخت زمینه ها و عوامل تحقق آنها و دفع و رفع موانع و آسیب های پیش رو از جمله نفوذ دیدگاههای غیر ارزشی و شعائر ستیز، از آنها دفاع کنیم.
پس نفوذ دینی ورود ناپیدا و مرموز در ساختار منظم و تعریف شده ای با هدف تخریب و از بین بردن آن و این حرکت مرموز و غیر ارزشی معمولا به گونه ای است که خود انسان هم متوجه نمی شود و دچار آن می گردد لذانفوذ امر ساده‌ای نیست بلکه خطر نفوذ خیلی جدی است؛ بیشتر از کسی که از روبرو می‌آید و مبارزه می‌کند؛ آن کسی که از روبرو می آید و می جنگد معلوم است که دشمن اما عامل نفوذی در کسوت دوست به شخص نزدیک می شود و آرام آرام با ایجاد شبهه و مانند آن عقاید دینی شما را از بین می‌برد و در وجود او شبهه ایجاد می‌کند.
*حوزه در مقابله با خطر نفوذ باید نقش جدی ایفا کند
پس نفوذ در ساختار فرهنگ یعنی تمام آن امور فرهنگی که برای شخص ارزش است و سال‌ها جامعه با آنها زندگی کرده است را کم کم سست کند، شبهه در آن ایجاد کند و بدون اینکه فرد بداند ، خودباخته آن شود ، لذا رهبر معظم انقلاب بارها خطر نفوذ را تذکر دادند اما نباید این‌ها را در حد شعار دانست وبا آن شعاری رفتار کرد، خطر نفوذ ، نفاق گونه است و نباید به آن بی توجهی کرد؛ حوزه علمیه و مبلغان حوزه علمیه هم که مبلغ دین هستند و رسالت هدایت جامعه را به عهده دارند لازم است که مردم را از خطر نفوذ فرهنگی، دینی، مذهبی آگاه سازند و حتی در سایر حوزه‌ها مانند، حوزه سیاسی، حوزه انقلابی یکی از رسالت های حوزه علمیه این است که مردم را از خطر نفوذ سیاسی آگاه کند.
* مبلغان راه‌های نفوذ دشمن را برای مردم بازگو کنند
حوزه سکولار می‌گوید که من کاری ندارم به نفوذ سیاسی، حالا نفوذ دینی را به عهده می‌گیرم اما اینطور نیست حوزه انقلابی که معظم له فرمایش کردند یعنی حتی نسبت به نفوذ سیاسی توجه داشته باشد، حوزه تبلیغ کند، حرف بزند، صحبت کند، بزرگواری که منبر می‌رود و از چشمه علم خودش می‌خواهد به مردم بدهد و تبلیغ دین کند، یکی از وظایف ما این است که بحث نفوذ را مطرح کنیم که دشمن چطور وارد می‌شود، در حوزه فرهنگ، اقتصاد، سیاست داخلی و سیاست بین الملل ابزارش چیست، حوزه علمیه نهادی قوی است که می‌تواند در بحث شناسایی خطر نفوذ کمک بسیار زیادی داشته باشد، لذا این یکی از وظایفی است که همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند همه یعنی منحصر به حوزه علمیه نیست و هر کس که اهل علم و فن است، فرهنگیان عزیز و اقشار بزرگوار دیگر باید تلاش کنند و حوزه چون متولی امور دین مردم و تبلیغ دین است باید نقش قوی‌تر و جدی‌تری ایفا کند.
رسا - یکی دیگر از مباحثی که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب در سال‌های اخیر بوده ، اقتصاد مقاومتی است ، تا چه اندازه توانستیم که در تحقق اقتصاد مقاومتی موفق عمل کنیم و حوزه چه نقشی می‌تواند در تحقق اقتصاد مقاومتی داشته باشد؟
من نکته‌ای درباره مفهوم اقتصاد مقاومتی عرض کنم، اقتصاد مقاومتی یعنی اقتصاد مبتنی بر مؤلفه‌های نظری و عملی اقتصاد خود اتکایی و این مسأله در دو حوزه قابل بررسی است، یکی حوزه نظری به این معنی که مبانی نظری ما در اقتصاد باید به گونه‌ای باشد که استقلال اقتصادی را نتیجه بدهد یعنی چه تفکراتی من در اقتصاد دارم، تفکراتم باید طوری باشد که استقلال اقتصادی را نتیجه دهد این می‌شود مبانی نظری اقتصاد مقاومتی؛ اما حوزه علمیه ناظر به عملکرد است یعنی عملکرد ها و طرح های اقتصادی ارائه شده باید در راستای همان مبانی نظری صورت پذیرد.
انسان تا نقشه ساختمان را نداشته باشد اصلاً نمی‌تواند یعنی منطقی نیست که آجر روی آجر بگذارد، همیشه اول نقشه کشیده می‌شود و بعد ساختمان احداث می‌شود، ممکن است که بدون نقشه، ساختمانی ساخته شود اما ساختمان و بنای معقول و منطقی، نتیجه آن نخواهد بود، لذا در حوزه عمل هم ، اقتصاد مقاومتی یعنی عمل کردن بر اساس همان مبانی نظری که نتیجه آنها اقتصاد مقاومتی می‌شود، یعنی تمامی طرح‌ها و پروژه‌های اقتصادی ما باید بر سیاست خود اتکایی تدوین و پی ریزی شود، البته این را هم بگویم که اقتصاد مقاومتی با این رویکردی که عرض کردیم مستند دینی دارد، یعنی مبانی قرآنی و روایی دارد که بحث دیگری است و جای خود را دارد.
حوزه علمیه در تفسیر و تبیین اقتصاد مقاومتی در دو حوزه نظری و عملی، نقش مهمی دارد ، مثلا در حوزه نظر می‌تواند با تشکیل جلسات کارشناسانه علمی مبتنی بر متون دینی قضیه را کالبدشکافی، معنی یابی و مفهوم شناسی کند.اقتصاد مقاومتی به لحاظ مفهومی چیست، مبانی نظری‌اش چیست؟ این‌ها را بدهد دست مسؤولانی که می‌خواهند بر اساس این مبانی کار کنند، پروژه‌ها و طرح‌ها پی‌ریزی شود، در حوزه مفهوم شناسی، مبانی نظری تا معلوم نشود ما در عمل می‌مانیم، آن مبانی نظری که نتیجه‌اش استقلال اقتصادی و اقتصاد خود اتکایی است باید مشخص و معلوم شوند آنها را از کجا باید به دست آورد یکی از منابع تحیق در این خصوص حوزه علمیه است ، حوزه باید نقش مهمی داشته باشد، از طرفی در حوزه عمل هم که خاص حوزه نیست، همانگونه که دیگران طرح می‌دهند حوزه هم می‌تواند در این زمینه نقش ایفا کند ، سوای اینکه در حوزه نظر کار می‌کند در حوزه عمل هم طرح اقتصادی بدهد.
*اقتصاد دانان حوزوی نقشه راه تحقق اقتصاد مقاومتی را تبیین کنند
امروز حوزه علمیه فرزندانی دارد که در اقتصاد،اهل نظر و اقتصادان و در رشته‌های مختلف طرح‌های جدی و بنیادین دارند، پروژه‌های بزرگ اقتصادی دارند و همین روحانی می‌تواند همین طرح را بیاورد، یا اگر طرح ندارد فکرش را دارد و می‌تواند طرح جدید ارائه دهد.
یک نقش دیگری که اینجا مطرح است تبلیغ این موضوع است، یعنی حوزه در تبلیغ اقتصاد مقاومتی هم مسئولیت دارد، مبلغ ما در فرصت های تبلیغی بویژه در ماه رمضان که فضای خوب و معنوی است و مردم آماده شنیدن هستند و می‌خواهد چیزی بفهمند لازم است به عنوان مسئله ای از مسائل مهم روز به چیستی و تبیین اقتصاد مقاومتی بپردازد بنابراین وقتی رهبر تشخیص داده است که طرح و بررسی این مسئله ضروری است و باید بحث بشود حوزه انقلابی هم باید ورود پیدا کند و مردم را نسبت به حقیقت آن مسئله و ملزومات آن از جمله قناعت داشتن آگاه کنند.
*اقتصاد مقاومتی باید از خانواده‌ها شروع شود
در زندگی شخصی نباید اسراف کرد، ریخت و پاش کرد، وقتی یک نفر، یک خانواده، صد خانواده و یک کشور ریخت و پاش نکردند آمار قابل توجهی از منابع حفظ شده و به هدر نمی‌رود و این همه منابع، سرمایه و ثروت ملی می شود ، اگر هر نفر یک لیوان آب کمتر مصرف کند در کشور چقدر می‌شود؟ البته وقتی این‌ها جمع شد می‌بینی که ثروت را داری و کشور دیگری نمی‌تواند تهدید کند و برای شما شاخ و شانه بکشد، اصلاً نیازی به دیگران نخواهیم داشت و این مسئله مبنای دینی دارد قرآن می‌فرماید کلوا وشربوا و لا تسرفوا؛ اسراف نکنید.
اکنون در حوزه اقتصاد مقاومتی به برهان آیه شریفه «وَأَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّةٍ» باید گفت مصداق بالا بردن استطاعت و قوت جامعه اسلامی ، نوآوری است؛ یعنیغیر از لزوم قناعت و عدم اسراف و تمام مسائلی که در آیات و روایات آمده است یکی از موجبات اقتدار نظام اسلامی نوآوری و تولید ملی است، چطور ما در این سال‌های تحریم تولیدات فراوان داشته‌ایم در حالی که تحریم هم بود، الان هم می‌توانیم داشته باشیم، و اصلا به حکم آیه شریفه اقدام در جهت نوآموری و تولید ملی از واجبات است و از همین رهگذر است که می‌توان شاهد اقتصاد مقاومتی و بلکه استقلال در همه زمینه ها بود که نتیجه آن هم استقلال کشور و عدم اتکائ به دیگران است.
ولی به لطف خدا توانستیم نوآوری داشته باشیم و رشد کنیم، الان هم می توانیم در سایه‌ی اقتصاد مقاومتی با تقویت تولید ملی و نوآوری در تولید نه تنها نیازمند دیگران نباشیم بلکه به قدرتی اقتصادی در جهان تبدیل شویم.
هر چه تولید ملی بالا برود وابستگی به بیرون کمتر می‌شود و لذا استقلال و خود اتکایی حاصل می‌شود./998/د102/ی