اخلاق و معنویت در حوزه امروز/ تقوا رمز اصلی موفقیت طلاب

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، بیست و دومین شماره ماهنامه فرهنگی و اجتماعی حاشیه به صاحب امتیازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مدیر مسؤولی علی اکبر رشاد روانه بازار نشر شده است.

 

در بخش «مکتوب ماه» مطالبی همچون «از تأمل تا تعمل»، «تربیت جامع طلاب» و در بخش «یاد ماه» عناوینی همچون « سه روایت از یک زندگی»، «من کسی مثل ایشان ندیده‌ام به روایت رهبر»، «جاذبه شهید نواب» را مطالعه می‌کنیم.

 

«طلبه، فرصت الهی خانواده» عنوان بخش «گزارش ماه» و «رزق طالب علم، تضمین شده است» در بخش «گزارش ماه» بررسی شده است.
 

عناوین « تقوا، رمز اصلی موفقیت طلاب است» و «معیل حجره»، «نور علی نور»، «حظ وافر»، « تقویت علمی حوزه، دغدغه جدی استاد»، «الگوی علم و اخلاق» در بخش «استاد ماه» و «احساس کردم احکام غریب مانده است» در بخش «فاضل ماه» آمده است.

 

عنوان « تقوا، رمز اصلی موفقیت طلاب است» دیدار جمعی طلاب با آیت الله حسن مرتضوی شاهرودی استاد برجسته حوزه علمیه مشهد است.
 
 

آیت الله مرتضوی همواره وظیفه اصلی خود را تقویت مبانی حوزه‌های علمیه و تدریس و تربیت شاگردان دانسته و از پذیرفتن هرگونه منصب و تصدی شئون مرجعیت گریزان بوده است.

ساده زیستی، زهد، تواضع و شهرت‌گریزی از خصوصیات اخلاقی آیت الله مرتضوی به شمار می‌آید؛ همچنین در سخت کوشی، دقت درسی و حضور مرتب در دروس زبانزد شاگردان می‌باشد.

 

در بخشی از این گفت‌وگو درباره رمز موفقیت طلاب در رسیدن به مدارج عالی تحصیل است، می‌خوانیم:
 

کسی در امر تحصیل موفق باشد که فراگیری علم را بر همه چیز مقدم بدارد و هیچ کار غیر واجب را مانع درس خواندن قرار ندهد و کسانی که می‌خواهند وارد حوزه علمیه شوند، باید با انگیزه باشند.
 

این یکی از عوامل مهم در پیشرفت و موفقیت فقها و علمای بزرگ ما بوده است و آن قدر به درس خواندن اهمیت می دادند که تمام امور دیگر را فدای درس می‌کردند.
 

اصولا اگر طلبه با این انگیزه وارد تحصیل شود، خود به خود در زندگی‌اش دارای برنامه و نظم خواهد شد؛ یعنی به گونه‌ای عمل می‌کند که هر کاری به وقت خودش انجام دهد تا هیچ ممانعتی برای درس پیش نیاید.

 

ضمن این که دیگر کارهایش در حد معقول رسیدگی می‌کند. اگر غیر از این باشد موانع بسیاری پیدا خواهد شد و هر روز بهانه ای درس را تعطیل می‌کند.
 
 

در حالات مرحوم سید قزوینی که از بزرگان و علمای دینی بود می نویسند: هزگاه در یک مجلسی در شهر اقتضا می‌کرد حضور پیدا کند، کتاب‌هایش را همراه خود می‌برد تا در اوقات فراغت و مواقعی که نیازی نیست پاسخ پرسش‌های مذهبی مردم بدهد، مطالعه کند، لذا ثمره این همه تلاشها علمی هم معلوم است که انسان را به مدارج عالی علم و آگاهی می‌رساند و آن گاه درجه و رتبه عالی‌تر در خدمت دین مردم قرار می‌گیرد.

درباره وضعیت تحصیلی مرحوم ملاصالح مازندرانی که حاشیه بر شرح معالم و شرح بر اصول کافی دارد، نوشته‌اند: ایشان به قدری از نظر مادی و معاش در تنگنا قرار گرفته بود که مدت‌ها به دلیل این که سوخت چراغ نداشت، از روشنایی در حمام استفاده می‌کرد.

ملاحظه می‌فرمایید چگونه ایشان درس و تحصیل علم را در درجه اول اهمیت قرار داده بود؟ یا اینکه می‌توانست از یک راهی بالاخره مقداری پول فراهم کند؛ ولی این نحو اهتمام به درس داشته و هیچ کاری را مانع آن قرار نمی‌داده است؛ اصولا اگر هدف همان که عرض کردم نباشد، طلبه به نتیجه معقول علمی نمی‌رسد.

در حالات مرحوم نراقی صاحب جامع السعادات نواشته‌اند ایشان زمانی که اشتغال به تحصیل داشت هر نامه‌ای که برای او می‌فرستادند، در ایام تحصیلی آن را باز نمی‌کرد؛ زیرا احتمال می داد یک خبر یا حادثه‌ای داده باشد که به انگیزه و پشتکار او در تحصیل صدمه بزند؛ لذا تمام نامه‌ها را در جای معینی می‌گذاشت تا در ایام فراغت بخواند.

 

در احوالات ایشان نقل می‌کنند نامه‌ای به او نوشتند که پدر فوت کرده، مرحوم نراقی هم طبق معمول آن را نخواند؛ نامه دوم را به استادش نوشتند که به ایشان (مرحوم نراقی) اطلاع بدهید پدرش فوت کرده و آمدنش به وطن ضروری است. استاد، ایشان را می‌خواهد و به او می‌گوید شماحتما باید به شهرتان برگردید. مرحوم نراقی می‌گوید: خداوند انشاء الله مشکلات مردم را حل کند، شما درستان را بفرمایید. در مرحله بعد استاد می‌گوید: شنیده‌ام پدر شما مریضی سختی دارد و حضور شما در این موقعیت لازم است، باز مرحوم نراقی می‌گوید: خداوند ان‌شاء الله او راشفا بدهد و در مرحله سوم به او می‌گوید: شنیدم پدرتان فوت کرده! مرحوم نراقی می‌گوید: از خدواند برای او طلب مغفرت دارم. تا این که استادش می‌گوید من بر شما واجب می‌دانم به شهر خودت برگردی؛ مرحوم نراقی وقتی دید تا این حد استادش اصرار می‌ورزد گفت: الان امتثال می‌کنم.

 

در بخش «پرونده ماه» عناوین «اخلاق و معنویت در میدان علم و عمل حوزه امروز» و «اخلاق در حاشیه است»، «راه اصلاح، ارتقاثی معنوی استادان است»،‌«باید مدیران دغده تربیتی داشته باشند»، «اخلاق ار فقه عقب افتاده است» را مطالعه می‌کنیم.

 
«طلبه ولی نعمت ماست» عنوان بخش «مدرسه ماه» است و مطالبی همچون «نبرد با کاهن» و «چالش میان ریزیش و رویش» را در بخش «طلبه ماه» مورد بررسی قرار گرفته است.
 

در بخش « فیضه در عصر پهلوی» عنوان «تاریخ حوزه» و در بخش «ادب حوزه» مقلاتی همانند «حسن مهاجر» و «کاف» را می‌خوانیم.
 

مقاله «طلبه عصر انقلاب؛ طلبه زمان شناس»، را در بخش «ضمیمه» و عنوان «خبر خوب شهادت شیخ نمر» را در بخش «با اهالی حاشیه» پیش روی ما قرار گرفته است.

 

گفتنی است بیست و دومین شماره ماهنامه فرهنگی و اجتماعی حاشیه با قیمت سه هزار تومان از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر و راهی بازار نشر شده است./998/ن602/ق