کتاب تأثیر ایمان بر اخلاق فضیلت از دیدگاه اسلامی روانه بازار نشر شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نظام اخلاق اسلامی که بر بنیاد توحید استوار است و ثمره شیرین آن نیل به مقام قرب حق تعالی است، یک نظام اخلاقی ایمان‌محور تمام عیار است که با عنصر ایمان می‌آغازد و به مراتب بلند ایمان ختم می‌گردد؛ از همین رو ثقةالاسلام کلینی عمده فضائل و رذائل اخلاقی را در کتاب ایمان و کفر سامان داده و محدث بزرگ اهل تسنن امام بیهقی نیز بر پایه حدیثی از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه و‌آله‌و‌سلم مجموعه فضایل اخلاقی را در کتاب شعب الایمان گرد آورده و هر فضیلتی را شاخه‌ای از ایمان معرفی کرده است .
این نوشتار مدعی است ایمان در حوزه فضایل اخلاقی دو تأثیر مهم دارد؛ از یک طرف ابعاد بینشی و گرایشی ایمان موجب تحول در دو بعد بینشی و انگیزشی فضایل اخلاقی می‌گردد و از طرف دیگر حوزه جدیدی به نام فضایل بندگی را به حوزه فضایل اخلاقی می‌افزاید؛ به بیان دیگر تحلیل عمیق نحوه تأثیر ایمان بر مؤلفه‌های فضایل اخلاقی نقطه تمرکز این نوشتار است .
این کتاب از فصل‌های: «کلیات، ساختار معنایی ایمان از دیدگاه اسلام، جایگاه و مؤلفه‌های اخلاق فضیلت، اخلاق اسلامی و وجوه فضلیت‌گرایانه آن و ایمان و نقش آن در غنای اخلاق با رویکرد اخلاق فضیلت» تدوین شده است.
فصل اول به «مفاهیم؛ ایمان، اخلاق، علم اخلاق و پژوهش های اخلاقی» پرداخته و به این پرسش که ایمان اسلامی به عنوان محوری‌ترین عنصر در اخلاق اسلامی، چه تأثیری بر حیات اخلاقی با قرائت فضیلت‌گرایانه دارد. اخلاق فضیلت سعی دارد نقص‌های حیات اخلاقی را که با نگاه‌های وظیفه‌گرایانه و سودگرایانه حاصل آمده‌اند جبران کند. از این‌رو مؤلفه‌های دیگری برای آن برمی‌شمارد و وسعت آن را از فعل ظاهری به تمامی لایه‌های درونی سوق می‌دهد.
فصل دوم از «ساخت درونی مفهوم ایمان، ابتنای ایمان بر معرفت، ایمان، فعلی ارادی، ایمان و تسلیم باطنی، ایمان و قلب، ایمان، حقیقتی پویا، عمل و لازمه ایمان» شکل گرفته است.
در مقدمه این فصل می‌خوانیم: «نگاه گذرا به آیات قرآن، حاکی از این امر است که ایمان گوهر دینداری است. اهمیت ایمان در دین اسلام، شناخت تفصیلی مقومات معنایی آن را ضروری می‌سازد. شناخت تفصیلی مقومات معنایی ایمان و آگاهی از گستره معنایی آن نیازمند کاربست قواعد خاصی است.
در فصل سوم موضوعات «جایگاه اخلاق فضیلت در نظریه‌های هنجاری، عناصر و مؤلفه‌های اخلاق فضیلت، نقش الگو در داوری اخلاقی، فضیلت اخلاقی» مورد بررسی قرار گرفته است.
در مقدمه این فصل آمده است: «برخی ملاک ارزشمندی عمل را به امر خدا منوط دانسته‌اند، یعنی درستی و نادرستی عمل اخلاقی به این است که متعلق امر یا نهی الهی قرار گرفته باشد. از این نظریه به نظریه امر الهی تعبیر شده است. برخی نیز ملاک درستی و نادرستی را در توافق اجتماعی دانسته‌ان»د.
فصل چهارم این کتاب شامل «اهمیت اساسی و اولیه حیات درونی، اهمیت پیچیدگی‌های روانی در اخلاق اسلام، جایگاه محوری انگیزه در اخلاق اسلام، نوع غایت‌گرایی اخلاق اسلامی و ذو‌مراتب بودن مفاهیم اخلاقی در نظام اخلاق اسلام» است.
نویسنده در مقدمه آورده است: «نظام‌هایی که به جای منش بر رفتار تأکید داشتند، در عمل، بسیاری از مسائل انسانی را از حوزه اخلاق خارج ساختند و آن را به دایره امور فردی پس راندند که در نتیجه عرصه تنگ و محدودی از اخلاق به دست داده‌اند. از این منظر ازدواج کردن یا مجرد ماندن و بچه‌دار شدن یا نشدن، مسائلی فردی و تابع انتخاب شخص هستند و ربطی به اخلاق ندارند، حال آنکه هر اقدامی از این دست بر شخصیت و منش اخلاقی شخص اثر می‌گذارد؛ بنابراین هر نظریه اخلاقی باید به این مسائل توجه کند و نمی‌توان این حوزه‌ها را از اخلاق دور ساخت و گفت اینها حوزه خصوصی است.
فصل پنجم این کتاب مباحث «ایمان، فضیلت کانونی اخلاق اسلامی، ایمان و تغییر در اهمیت و آرایش فضایل، ایمان و نقش آن در غنای فضایل اخلاقی، تأثیر ایمان بر بعد انگیزشی فضایل اخلاقی، بررسی موردی تأثیر ایمان بر سخاوت، فضیلت عشق الهی و غنای حیات اخلاقی و ایمان و نقش آن در غنای احساسی ـ عاطفی حیات اخلاقی» را مورد واکاوی قرار داده است.
در مقدمه این فصل آمده است: «ابمان می‌تواند به چند صورت بر بعد بینشی فضایل تأثیر گذارد. صورت اول تأثیر، ایجاد منبعی جدید برای معرفت اخلاقی است. وحی الهی با حضور ایمان، منبعی جدید برای معرفت اخلاقی به شکل عام و بعد بینشی فضایل به شکل خاص خواهد بود. صورت دوم تأثیر، تأثیر جهان‌شناسی و انسان‌شناسی مؤمنانه بر بعد شناختی فضایل است و صورت سوم تأثیر، تأثیر بعد گرایشی و عاطفی ایمان در بعد شناختی فضایل است.
فصل ششم در صدد پاسخ به این پرسش اساسی است که ایمان در جایگاه محوری‌ترین عنصر اخلاق اسلامی چه تأثیری بر حیات اخلاقی از منظر اخلاق فضیلت دارد.
علاقه‌مندان جهت تهیه کتاب تأثیر ایمان بر اخلاق فضیلت از دیدگاه اسلام، می‌توانند با شماره تلفن 02537832833 ـ 02537832834 تماس حاصل فرمایند.
گفتنی است، کتاب تأثیر ایمان بر اخلاق فضیلت از دیدگاه اسلامی تألیف حجت الله آزاد در 318 صفحه با شمارگان 1400نسخه و به قیمت 16000 تومان به همت انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است./992/پ202/ق