کتاب «انتفاضه شعبانیه» تقدیر شد
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از مرکز اسناد انقلاب اسلامی، کتاب «انتفاضه شعبانیه» به قلم ضیاءالدین تبرائیان از سوی هیئت داوران ششمین دوره جایزه جلال آل‌احمد در حوزه تاریخ‌نگاری شایسته تقدیر شناخته شد.
آیین پایانی ششمین دوره جایزه جلال آل‌احمد عصر دیروز (دوم آذر) با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری برگزاری شد که طی آن منتخبان این دوره از جایزه جلال آل‌احمد در حوزه تاریخ‌نگاری، نقد ادبی و مستندنگاری معرفی شدند. جایزه آل‌احمد در این دوره اثر برگزیده نداشته است.
بنابر این گزارش در حوزه تاریخ‌نگاری کتاب «انتفاضه شعبانیه» تالیف دکتر ضیاءالدین تبرائیان(دارای مدرک دکترای شرق‌شناسی از دانشگاه لبنان)، شایسته تقدیر شناخته شد. این کتاب ارزشمند در تیرماه 1391 رونمایی شده بود. این اثر به شرح بخشی از ستم‌های رژیم بعث در حق مردم عراق می‌پردازد.
در سال 1991 پس از آنکه آمریکا به سردمداری نیروهای ائتلاف به عراق حمله کرد و تا نزدیکی بغداد پیش رفتند، ملت ستمدیده و تحت سلطه عراق، زمان را مناسب دیدند و به پا خاستند. مراجع دینی نیز به ندای مردم لبیک گفتند و به خصوص در رأس آنها، آیت‌الله‌العظمی سید ابوالقاسم خوئی به رهبری قیام پرداختند، اما صدام دیکتاتور عراق، به گونه‌ای به سرکوب این قیام پرداخت که روی چنگیز و هیتلر را سفید کرد.
به جز خاطرات شفاهی در سینه مانده بسیاری از مردم عراق و بزرگان و دست‌اندرکاران این انتفاضه، یک منبع مکتوب پژوهشی و قابل استناد وجود نداشت. سال گذشته «الانتفاضة الشعبانیة» اثر محقق عراقی و اهل کربلای معلی، سیدسلمان هادی آل طعمه به زبان عربی و توسط کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران در قم منتشر شد. این کتاب، خاطرات شفاهی چند نفر از بزرگان کربلا در انتفاضه شعبانیه را بازگو می‌کند، اما در زبان فارسی کتاب صفاء الدین تبرائیان اولین منبع مکتوب و قابل استناد در این زمینه محسوب می‌شود. در پیشگفتار کتاب آمده است:
«ملت عراق و به‌ویژه شیعیان مظلوم آن در تاریخ معاصر سال‌های سختی را سپری کرده‌اند. قیمومت انگلستان بر این پهنه جغرافیایی پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی و به کار گماشتن عناصر مزدور خود به حکومت این سرزمین و در نهایت کودتاهای پی‌درپی و برآمدن و برافتادن حکام با کودتا، تاریخ خونباری را برای این کشور رقم زده است.
اما از میان تمامی این فرازونشیب‌ها، روی کار آمدن حزب بعث و به‌ویژه صدام حسین تبعات بسیار زیانباری برای عراق در پی داشت. ماجراجویی حزب بعث در حمله به ایران و تحمیل کردن جنگ هشت ساله به جمهوری نوپای اسلامی ایران با تحریک غرب و به‌ویژه آمریکا به‌وقوع پیوست که نتوانسته بود انقلاب اسلامی ایران را مهار کند. مقاومت ملت ایران در برابر متجاوز، شکست نقشه‌های توسعه‌طلبانه صدام را رقم زد و او که به نوعی عقده کشورگشایی پیدا کرده بود این بار به کویت حمله کرد. میدان جنگ کویت با دخالت نیروهای ائتلاف به جهنم سربازان عراق مبدل شد و تا نزدیکی فروپاشی حکومت بعث پیش رفت.
با شکست ارتش بعثی در کویت، مردم عراق انتفاضه‌ای را علیه رژیم بعثی شروع کردند که هرچند از بصره شروع شد ولی به‌سرعت بسیاری از استان‌های عراق را دربرگرفت. آنچه در این میان بسیار حائز اهمیت است نقش روحانیت شیعه به‌ویژه آیت‌الله‌العظمی خویی در شروع و قوام این حرکت بود.
سردمداران غرب و نیروهای ائتلاف که در جنگ کویت صدام را شکست داده بودند به محض شروع انتفاضه مردمی، منافع خود را در حمایت از دشمن دیروزشان دیدند و برای سرکوب قیام به حزب بعث کمک کردند. جلادان بعثی با بی‌رحمی تمام به محاصره شهرها، کشتن مردم اعم از پیر و جوان و تخریب اماکن متبرکه شیعیان پرداختند؛ به‌طوری که در مدت اندکی، قریب به دو هفته، چند صد هزار نفر در سرتاسر عراق به دست صدامیان به شهادت رسیدند.
متأسفانه باگذشت بیش از دو دهه از این اتفاق مهم و کم نظیر تاریخ معاصر منطقه، ابعاد مختلف آن ناگفته باقی مانده و کمتر نام و یادی از آن به میان آمده است.
این اثر به تشریح چگونگی شکل گرفتن انتفاضه و سرایت آن به کل عراق و تلاش‌های قیامگران برای تسلط بر امور و جنگ با حزب بعث و در نهایت سرکوب آن می‌پردازد. شاید بی‌راهه نباشد اگر گفته شود انتفاضه شعبانیه اگرچه سرکوب شد ولی از پیش‌درآمدهای بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه بود.»
از جمله مباحث مهم این کتاب نقش داشتن گروهک منافقین مجاهدین خلق در قتل عام ملت عراق در جریان این قیام بود. منافقین به پاس خدمات صدام در جریان این قیام به کمک وی آمدند و در عملیاتی به نام «مروارید» ادای دین کردند. در فصل آخر این کتاب، نام 144 نفر از فرماندهان ارشد منافقین که در این عملیات دست داشتند، آمده است. افزون بر آن 185 قطعه عکس و سند از این قیام در انتهای کتاب آمده است.
گفتنی است که انتفاضه شعبانیه در شمارگان 1500نسخه و 796 صفحه و به قیمت هفده هزار تومان در تیرماه سال91 روانه بازار نشر گردیده است.
همچنین این مرکز برای تشویق مخاطبان به این کتاب امروز تخفیفی ویژه را درنظر گرفته است که علاقه‌مندان جهت تهیه این کتاب می توانند به فروشگاه این مرکز در خیابان انقلاب، خیابان 12فروردین، بعد از خیابان شهدای ژاندارمری نبش مجتمع ناشران و یا با شماره تلفن های 66953607 و 66961536 تماس بگیرند./998/د102/ق