ویژه نامه اینترنتی«در سوگ ابن‌الرضا» در فضای مجازی منتشر شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، ویژه‌نامه اینترنتی در سوگ ابن‌الرضا(ع) شامل کلیپ‌ها، نواهنگ‌ها، مقالات، تصاویر ویژه، گالری تصاویر، موبایل اسلامی، قفسه، بغض قلم و ویژه‌نامه‌های پیشین در پایگاه اینترنتی تبیان منتشر شد.
در بخش بغض قلم با سرفصل‌هایی همچون در لا به لای در حیف از جوانیش، مادر خود را صدا کند، طائر پر بسته عرشم، این جای تنگ و این قد و بالا، جوان بودن تو خدا را سوزاند و پا به سن گذاشتنش فلسفه دارد آشنا می شویم.
کتابخانه تخصصی امام جواد(ع) و بانک جامع مقالات امام جواد(ع) از موضوعات مطرح شده در بخش قفسه این ویژه‌نامه است و در بخش ویژه‌نامه‌های پیشین هم سرفصل هایی همچون غروب وجود، آسمان جود، شمعی که آب شد، ماه کاظمین، اسوه کرامت و جود در ماتم را می بینیم.
سه درس مهم درباره امامت، امامی که لقب «تقی» گرفت، مسیح آل محمد(ع)، امور خارق العاده از نهمین حجّت خدا، چگونه در اعمال دیگران شریک شویم، آیا «ادب» همان است که ما می پنداریم و امام جواد(ع) و ادب بحث علمی با مخالفان، قسمتی از موضوعاتی هستند که بخش مقالات این ویژه‌نامه را تشکیل می دهند.
از دیگر موضوعات مطرح شده در بخش مقالات می‌توان به دست به دامان جواد آل رسول(ع)، نگاهی گذرا بر مکتب علمى امام نهم، رمز موفقیت پیشوای نهم در چه بود، شیعه و ازدواجی سوال برانگیزر، خدایا! بُخل، بُخل، بُخل اشاره کرد.
آثار و سیمای پیشوای نهم(ع)، احادیث منتخب امام محمد جواد (ع)، امام جواد (ع ) الگوی دانشمندان جوان، امام جواد (ع) پاسدار حریم وحی، امام جواد (ع) مولودی با برکت، امام جواد (ع) و راز شهادت، امام جواد (ع)، شاه جود و کرم، امام جواد(ع) تجسم صلابت و اندیشه های قرآنی امام جواد (ع) از جمله کتبی است که در بخش کتابخانه تخصصی امام جواد(ع) آمده است.
جلوه‌های عبادی امام جواد(ع)
در بخش مقالات موضوعی با عنوان جلوه‌های عبادی امام جواد(ع) مطرح است که در قسمتی از مطالب آن می خوانیم: امام جواد(ع) عابدترین فرد زمانش بود، محبّت و علاقه‌اش نسبت به باری تعالی وصف نشدنی و خوف، خشوع و اخلاصش در طاعت و عبادت خداوند ستودنی است.
امام جواد(ع) علاوه بر عبادات و نوافل معمول، نافله مخصوصی داشت، نافله آن حضرت دو رکعت بود و امام در هر رکعت، سوره فاتحه را قرائت می‌کرد و آنگاه هفتاد مرتبه سوره اخلاص را تکرار می‌کرد.
امام جواد(ع) هرگاه وارد ماه جدید می‌شد، در روز اوّل ماه، دو رکعت نماز به جای می‌آورد، در رکعت اوّل، بعد از سوره حمد، به تعداد روزهای ماه (30 مرتبه) سوره توحید را می‌خواند و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره انّاانزلناه را مثل رکعت اوّل تلاوت می‌کرد.
روزه‌های مستحبّی آن حضرت نیز زیاد بود و پانزدهم و بیست وهفتم ماه رجب روزه می‌گرفت و اهل خانه و غلامانش نیز او را در روزه گرفتن همراهی می‌کردند.
امامی که لقب «تقی» گرفت
موضوع امامی که لقب «تقی» گرفت موضوعی است که در بخش مقلات آمده و در آن با چگونگی «تقی» لقب گرفتن امام جواد(ع) آشنا می‌شویم.
امام جواد (ع) مانند سایر ائمه (ع)، دوران زندگی مظلومانه و پرمشقتی را سپری کردند و در پایان هم دشمنان به علت ناتوانی با کمرنگ کردن انوار امامت و خراب کردن چهره الهی این امام بزرگوار، حضرت را مسموم و به شهادت رساندند و در شهادت این امام عزیز هم، اوج مظلومیت ائمه(ع) به نمایش گذارده شده و امام از سوی همسر خود، دختر مأمون، به شهادت رسید.
حضرت جواد(ع) القاب بسیاری دارند، که یکى از القاب آن حضرت «تقى» است و این به خاطر جلوه و ظهور خاصى است که تقواى الهى آن امام همام در اجتماع آن روز نمود داشته و جهانى از پاکى و عفاف و تقوا را فرا روی بندگان قرار داده بود و الا تمامى معصومین(ع) برخوردار از صفت تقوا و عصمت الهى هستند، همان‌گونه که همه «صادق» راستگو، «کاظم» فرو برنده خشم و «زین العابدین» زینت عابدین هستند.
اما فرهنگ القاب معصومین ریشه اى اجتماعى و برخاسته از عنایت الهى دارد که لقب «تقى» نیز از این مقوله است.
نگاهى به شرایط اجتماعى آن بزرگوار و وضعیت درباریان، ما را بدین نکته رهنمون مىکند که دشمن تلاشى پیگیر داشت، تا به گمان خود، آن حضرت را با عیاشی‌ها و فساد دربار براى یک بار هم که شده است، آلوده کند، و در نتیجه آن حضرت را از چشم شیعیان و طرفدارانش که او را به خاطر پاکى و طهارت الهىاش می‌ستودند، ساقط کند و حتى مامون، براى کشاندن آن حضرت به بزم دربار، دخترش ام الفضل را به عقد آن حضرت در آورد و در این جهت دستور لازم را نیز صادر کرد، اما راه بجایى نبرد و پاکى و تقواى امامت بر اندیشه باطل مأمونى، پیروز گشت و نورانیتى مضاعف یافت.
مسیح آل محمد(ع)
مسیح آل محمد(ع) سرفصل دیگری از بخش مقالات است که در آن چنین آمده: اگر عیسی بن مریم(ع) توانست در گهواره حرف بزند و بگوید « إنِی عبدُالله آتانی الکتابَ وجعلنی نبیّاً و جعلنی مبارکاً أین ما کنتُ و أوصانی بالصلوة و الزکاة مادمت حیا ... » و اگر یحیی بن زکریا توانست در دوران کودکی و صباوت، قانون الهی و حکمت را به عنوان یک پیامبر دریافت کند تا این که خداوند در مورد او بفرماید : « یا یحیی خذ الکتاب بقوة و آتیناه الحکم صبیاً »، پس امام ما محمد بن علی الجواد(ع) نیز می تواند در هفت سالگی طبق نقل مرحوم شیخ مفید به امامت و مقام ولی اللّهی برسد و واسطه بین خلق و خالق شود.
از قدیم الأیام اعتقاد شیعه راجع به امامت حضرت جواد(ع) مورد قدح مخالفین و اهل ریب و شک بوده است و علت این مسأله استبعادی بوده است که راجع به کمی سنّ حضرت داشته اند و ظاهرا اولین تشکیک‌ها در زمان خود حضرت رضا(ع) بوده است.
صفوان بن یحیی می گوید : به امام رضا(ع) عرض کردم، ما قبل از اینکه خداوند به شما ابا جعفر (امام جواد) را ببخشد وقتی از شما [ راجع به امام بعدی ] سؤال می کردیم می فرمودید : خداوند به من پسری را خواهد بخشید ، حال خداوند وی را به شما بخشیده است و چشم ما را روشن کرده است، خداوند نیاورد روزی را که ما تو را از دست بدهیم ولی اگر خدای نخواسته حادثه ای رخ داد به چه کسی مراجعه کنیم؟
حضرت رضا(ع) با دستش به اباجعفر امام جواد(ع) در حالی که مقابلش ایستاده بود اشاره کرد، من عرض کردم : فدایت شوم ، این فرزند سه ساله است، فرمود : این «کمی سنّ» به امامت او ضرری نمی رساند چرا که عیسی به نبوت مبعوث شد در حالی که کمتر از سه سال داشت!
چگونه در اعمال دیگران شریک شویم
در موضوع چگونه در اعمال دیگران شریک شویم در بخش مقالات می خوانیم: امام جواد(ع) می‌فرمایند«هر کس در کارى حضور داشته باشد ولى آن را ناپسند دارد مانند کسى است که در آن کار حضور نداشته است و هر کس در کارى حضور نداشته باشد ولى به آن کار رضایت دهد مانند کسى است که خود در آن کار حضور داشته و شرکت کرده است.»
این سخن تأثیر زیادی بر نقش‌یابی خودمان در کل جهان خلقت دارد و میدانی تمام نشدنی برای فعالیت در روبروی ما ایجاد می کند، به عبارت دیگر هر کس خیال کند که ما به خاطر آنکه تحت قید و زنجیر مکان و زمان هستیم، نمی توانیم از زمانها و مکان‌های دیگر سود ببریم، کاملا در اشتباه است با راهنمایی اهل بیت(ع) می توانیم خود را در خوبیها و یا بدی‌های مردم گذشته یا آینده شریک کنیم.
واضح است که رفتارهایی که روزانه انجام می دهیم و ارتباط‌هایی که با دیگران داریم، باید با اصول فکریمان و ارزشهایمان تطبیق داشته باشد و اگر نیاز به اصلاح دارد، انجام شود، این مربوط به اصلاح ظاهر رفتارها و ارتباط‌های ما است،بعد از آن نوبت به اصلاح نیت‌ها می رسد، در این باره امام جواد(ع) به ما می آموزند که رضایت و نارضایتی نتیجه اعمال ما را عوض می کند.
رضایت و کراهت قلبی، خود جزو اعمال است و در پرونده انسان ثبت می شود، از این رو باید نیت‌های خود را هم مانند دست و پا و زبان، برای اهدافی که می پسندیم به کاربگیریم.
مظلومیت حضرت جواد(ع)
در قسمتی از موضوع دست به دامان جواد آل رسول(ع) در بخش مقات این ویژه‌نامه آمده است: گوهر وجودى امام جواد و عسکریین (علیهم السلام)، در بین مردم کمتر شناخته شده و آن گونه که مردم از سایر ائمه (ع) و پیامبر اکرم (ص) و فاطمه زهرا(ع) و حتى بعضى از اولاد ائمه شناخت دارند، نسبت به این سه بزرگوار معرفت ندارند، به این خاطر تمسک و توسل کمترى به آنان دارند.
با این که ما شیعیان معتقدیم ائمه(ع) نور واحدند، کلامشان نور است و همه از چشمه فیاض حق استفاده مىکنند به نظر مىرسد نمایاندن چهره واقعى این سه امام بزرگوار مىتواند خدمتى شایان به شمار آید.
علت مطرح نبودن این سه امام، وجود شرایط سخت اجتماعى و خفقان موجود در آن عصر بود، خفقان حاکم تا حدى بود که ابناثیر در تاریخ خود که جزئیات زیادی از حوادث دورترین بلاد اسلامى و فلسفه اجتماعى بیان مىکند، تنها در سه مورد از این امام بزرگوار اسم برده و مجموع کلماتش از پنج الى شش خط فراتر نمىرود.
ابنجریر طبرى نیز در «تاریخ طبرى» تنها یک سطر راجع به ازدواج حضرت رضا(ع) و حضرت جواد(ع) با دختران مأمون مىنویسد: حتى از رحلت حضرت جواد(ع) چیزى نمىنگارد.
خفقان موجود به اندازهاى بود که حضرت همیشه خلفاى عصر را با «امیرالمؤمنین» خطاب مىکرد در حالى که این لقب مخصوص حضرت على(ع)بود.
از طرف دیگر برخى امامان به خاطر موقعیت‌هاى ویژه خویش توانستند دست به اقداماتى بزنند که مورد توجه عموم واقع شود و تا اندازهاى اسمى از آنان بر لوح تاریخ بماند.
نگاهی گذرا بر مکتب علمى امام نهم(ع)
در بخش مقالات در سرفصل نگاهی گذرا بر مکتب علمی امام نهم(ع)می خوانیم: مىدانیم که یکى از ابعاد بزرگ زندگى ائمه ما، بعد فرهنگى آنان است، این پیشوایان بزرگ هر کدام در عصر خود فعالیت فرهنگى داشته در مکتب خویش شاگردانى تربیت مىکردند و علوم و دانش‌هاى خود را با کمک آنان در جامعه منتشر مىکردند، اما شرائط اجتماعى و سیاسى زمان آنان یکسان نبوده است.
در زمان امام باقر(ع) و امام صادق(ع) شرایط اجتماعى مساعد بود و به همین جهت تعداد شاگردان و راویان حضرت صادق(ع) بالغ بر چهار هزار نفر مىشد، ولى از دوره امام جواد(ع) تا امام عسکرى(ع) به دلیل فشارهاى سیاسى و کنترل شدید فعالیت آنان از طرف دربار خلافت، شعاع فعالیت آنان بسیار محدود بود و از این نظر تعداد راویان و پرورش یافتگان مکتب آنان نسبت به زمان حضرت صادق(ع) کاهش بسیار چشمگیرى را نشان مىدهد.
بنابراین اگر مىخوانیم که تعداد راویان و اصحاب حضرت جواد(ع) قریب صد و ده نفر بودهاند و جمعاً 250 حدیث از آن حضرت نقل شده، نباید تعجب کنیم، زیرا از یک سو، آن حضرت شدیدا تحت مراقبت و کنترل سیاسى بود و از طرف دیگر، ایشان زود به شهادت رسیدند و به اتفاق دانشمندان بیشتر از بیست و پنج سال عمر نکردند.
در عین حال، باید توجه داشت که در میان همین تعداد محدود اصحاب و راویان آن حضرت، چهرههاى درخشان و شخصیتهاى برجستهاى همچون على بن مهزیار، احمدبن محمدبن ابى نصر بزنطى، زکریا بن آدم، محمد بن اسماعیل بن بزیع، حسین بن سعید اهوازى و احمد بن محمد بن خالد برقى بودند که هر کدام در صحنه علمى و فقهى وزنه خاصى به شمار مىرفتند، و برخى داراى تألیفات متعدد بودند.
از طرف دیگر، راویان احادیث امام جواد(ع) تنها در محدثان شیعه خلاصه نمىشوند، بلکه محدثان و دانشمندان اهل تسنن نیز معارف و حقایقى از اسلام را از آن حضرت نقل کردهاند، به عنوان نمونه «خطیب بغدادى» احادیثى با سند خود از آن حضرت نقل کرده است.
ویژه نامه اینترنتی در سوگ ابن‌الرضا(ع) به تهیه کنندگی و تنظیم ابوالفضل صالح صدر در بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان به نشانی www.tebyan.net بارگذاری شده و علاقمندان می توانند برای استفاده بیشتر از مطالب این ویژه نامه به این پایگاه مراجعه کنند. /907/ت302/ن